Iğdır Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Arş. Gör. Nilden ERGÜN, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Türkiye’de yürütülen 155 arkeolojik kazıdan 12 ay boyunca araştırma iznine sahip 20 kazıdan biri olan Assos Antik Kenti Kazılarına 1. Kazı Başkan Yardımcısı olarak atandı.
2006 yılından itibaren Kazı Başkanlığı, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nurettin ARSLAN tarafından yürütülen Assos’ta arkeolojik araştırmalar ilk olarak 1881 yılında Amerikan Arkeoloji Enstitüsü’nün çalışmalarıyla başlamıştır. Amerikan Arkeoloji Enstitüsünün kurulduktan sonra ilk projesi olan Assos Kazıları son 40 yıldır Türk bilim insanlarının katkılarıyla devam etmektedir. En erken buluntuların günümüzden 7000 yıl öncesine M.Ö.5000 tarihlenen Kalkolitik Çağ’a değin uzanan Assos, mimari olarak M.Ö. 7. yüzyılda karşı kıyısında yer alan Lesbos (Midilli) Adası’ndaki Methymna kentinden gelen göçmenlerle gelişmiştir ve günümüze değin kesintisiz olarak iskân gören en iyi korunmuş antik kentlerdendir. Ünlü filozof Aristoteles, M.Ö. 347-345 yılları arasında Assos'ta yaşamış ve burada bir felsefe okulu kurmuştur. Kentin etrafını çeviren 3100 m. uzunluğundaki surların önemli bir bölümü bugün hala ayaktadır. Denizden 235 m. yükseklikte bulunan akropolisde yer alan ve M.Ö.6. yüzyıla tarihlenen Athena Tapınağı, Arkaik Çağ'da Anadolu'da Dor üslubunda inşa edilen tek tapınaktır. Denize doğru inildikçe Agora, Gymnasium, Bouleuterion, Tiyatro ve Nekropol sıralanmaktadır. Akropolün kuzey köşesinde Osmanlı Sultanı I. Murat'ın 14. yüzyılda yaptırdığı tek kubbeli cami Batı Anadolu’da ki en erken cami örneklerindendir. Behramkale Köyü sınırlarındaki Osmanlı döneminden kalma köprü tümüyle ayakta olup halen kullanılmaktadır. Türkiye’nin en köklü ve bilim dünyasında tanınırlığı yüksek arkeolojik kazılarından biri olan Assos Kazıları resmi olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ve İÇDAŞ tarafından desteklenmektedir.
