Azerbaycan, Ermenistan ile barış görüşmelerinde ilerleme kaydetmek amacıyla bir "temel prensipler belgesi" imzalamayı önerdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, anlaşmanın büyük ölçüde hazır olduğunu ancak Ermenistan’ın anayasa değişiklikleri yapmadan anlaşmanın imzalanamayacağını belirtti.
Barış Anlaşmasının Temel Prensipleri
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in ulusal güvenlik danışmanı Hikmet Hacıyev, 21 Temmuz'da yaptığı açıklamada, Azerbaycan’ın Ermenistan’a barış anlaşmasının temel ilkelerini belirleyen bir geçici belge imzalamayı önerdiğini duyurdu. Bu belge, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin temellerini atmayı ve komşuluk ilişkilerini güvence altına almayı hedefliyor. Hacıyev, belgenin COP29 iklim zirvesi öncesinde imzalanabileceğini söyledi.
Anayasa Değişmeden Anlaşma İmzalanamaz
Aliyev, geniş kapsamlı bir barış anlaşması için hazırlıkların %80-%90 oranında tamamlandığını belirtti. Ancak, Ermenistan’ın Karabağ’ın bağımsızlığına dolaylı bir referansı anayasasından kaldırmadan bu anlaşmanın imzalanmasının mümkün olmadığını ifade etti. Aliyev, "Kısa süre içinde kapsamlı bir barış anlaşması sağlamak istiyoruz, ancak Ermenistan’ın anayasasında gerekli değişiklikleri yapması şart," dedi.
Paşinyan: "Anayasa Değişikliklerini Kabul Etmiyoruz"
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise, Haziran ayında yaptığı açıklamada, Azerbaycan’ın barış anlaşması için sunduğu anayasa değişiklikleri teklifinin kabul edilemez olduğunu ifade etmişti. Paşinyan, barış anlaşması müzakerelerinin tamamlanmak üzere olduğunu ancak Azerbaycan’ın taleplerinin Ermenistan’ın iç işlerine müdahale anlamına geldiğini belirtti.
Paşinyan’ın açıklamalarının ardından, Ermenistan’da polise karşı gösterilere ve hükümet politikalarına karşı protestolara yol açan bir dizi olay yaşandı. Göstericiler, Azerbaycan’a köy teslim edilmesi gibi konularda Paşinyan’ın politikalarını kınayarak istifasını talep ettiler.
İki Ülke Arasındaki Gerilim
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerilim, Karabağ sorunu etrafında uzun yıllardır devam ediyor. İki ülke, 2020 yılında Karabağ'da yeniden alevlenen çatışmaların ardından Rusya’nın aracılığıyla bir ateşkes anlaşması imzalamıştı. Ancak, kalıcı bir barış anlaşması henüz sağlanmış değil.
Geçici Belge Umudu
Azerbaycan’ın önerdiği temel prensipler belgesi, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin güçlendirilmesi ve barış sürecinin hızlandırılması adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Ancak, Ermenistan’ın anayasa değişiklikleri konusunda ne kadar esneklik göstereceği belirsizliğini koruyor.
Aliyev ve Paşinyan’ın liderlik ettiği her iki ülke de barışın sağlanması konusunda farklı yaklaşımlar sergiliyor. Azerbaycan, Ermenistan’ın anayasasında değişiklik yapmasını şart koşarken, Ermenistan bu talepleri kendi iç işlerine müdahale olarak görüyor. Barış sürecinin ilerleyip ilerlemeyeceği, iki ülkenin bu kritik konularda uzlaşıp uzlaşamayacağına bağlı.
