HDP Iğdır milletvekili Habip Eksik İçişleri Bakanı Süleyman SOYLU tarafından cevaplandırılması
üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına lsoru önergesi verdi. HDP'li EKSİK soru
önergesinde şunları ifade etti;
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın İçişleri Bakanı Süleyman SOYLU tarafından Anayasanın 98’ inci ve
TBMM İçtüzüğünün 96’ncı ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını
arz ederim.
Dr. Habip EKSİK
Iğdır Milletvekili
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat tarihinde ilki 7,7, ikincisi 7,6 büyüklüğünde iki deprem meydana
gelmiş, merkez üssü Pazarcık ve Elbistan olarak belirlenen depremlerin ardından meydana
gelen yüzlerce artçı deprem 10 il’de ağır tahribata sebep olmuş, yaklaşık 14 milyon yurttaş
depremlerden etkilenmiştir. Resmi verilere göre 27 Şubat 2023 itibariyle toplam 44.374
yurttaş hayatını kaybetmiştir.
Iğdır İli 2 derece deprem kuşağındadır. Bugünkü yerine 359 yıl önce yaşadığı büyük deprem
sonucu gelmiştir. Arkasından 1840, 1962 depremleri Iğdır’da büyük can ve mal kaybına
sebep olmuştur. Yaşanan son depremler Iğdır’da da hissedilmeye devam etmektedir. Iğdır’da
05.02.2021 tarihinde Merkez üssü Ermenistan devletinin Ararat kenti yakınlarında 4.7 ve
Ermenistan’ın Armavir kentinde 13.02.2021 tarihinde 4.9 şiddetinde olmak üzere bir ay
içinde iki ciddi deprem meydana gelmiştir. 28,01,2023 de İran'ın batısındaki Hoy kentinde 5.8
büyüklüğünde meydana gelen deprem Iğdır'da da hissedilmiştirt. Deprem tehlikesi devam
ederken: bir diğer tehlike de yanı başımızda ki Ermenistan da bulunan Medsamor nükleer
santralıdır.:1973 yılında Sovyet nükleer teknolojilerinin en eski sistemiyle oldukça tartışmalı
inşaasına başlanan ve teknik olanakları yetersiz olan Metsamor Nükleer Güç Santrali Iğdır'a
sadece 16 km uzaklıkta Kars, Erzurum, Ardahan ve Ağrı illerimize de oldukça yakın
mesafede, Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde saatli bir bomba gibi durmaktadır. Metsamor
Nükleer Santralinde gerçekleşecek olası herhangi bir olayın getireceği felaketin sonuçları
insanlık için hayati önem taşımaktadır. Bir deprem veya başka bir sebeple kaza geçirmesi
durumunda santral Ermenistan, Nahçivan, İran, Azerbaycan ve Gürcistan'a ve Türkiye'nin
-
Doğu Anadolu bölgesine büyük zarar vereceği öngörülmektedir. Türkiye sınırındaki busantralden sadece 16 km uzaklıkta olan Iğdır şehri depremle nükleer bir kaza anında yok olmatehlikesi ile karşı karşıyadır. Sosyal devletin yine öncelikli görevlerinden olan yaşam hakkınınbu yaşanan son depremle ne denli ihmal edildiğini gözler önüne sermiştir.Bu bağlamda;1- Iğdır şehir merkezi niçin deprem açısından sağlam olmayan zemine sahip ovaya doğrukaydırılmakta ve bu konuda neden şehir planlaması deprem açısından daha sağlam zeminesahip dağ yamacına kaydırılmamaktadır?2- Ova olması nedeniyle gevşek zemine sahip Iğdır şehir merkezinin olası bir depremde ciddihasar alacağı hatta binaların gevşek zemine gömülme ihtimali olduğu iddiaları bazı biliminsanları tarafından öne sürülmektedir. Bu konuda bir çalışmanız var mıdır? Bu iddialar doğrumudur?3- Verimli arazi olan ve deprem açısından risk barındıran bölgelerde niçin şehir planlamasıaçısından binalara yüksek kat hakkı tanınmakta ve bu konuda bir çalışma yapılmamaktadır?4- Hangi bilimsel verilere göre şehrin ova olan kısmına binalarda daha yüksek kat hakkıverilmekte bu konuda hangi kriterler kullanılmaktadır?5- Iğdır ilinde gerçekleşecek bir deprem karşısında ilde kamu hizmetinin aksamaması içinbakanlığınızın afet planı bulunmakta mıdır?6- Iğdır ilinde afet konusunda yapılan çalışmalar nelerdir? Depreme yönelik yaptığınızhazırlıklar ve çalışmalar nelerdir?7- Iğdır ve ilçelerinde olası bir depremde yıkım tehlikesi olan kaç yapı bulunmaktadır? Bukonuda alınan önlemler nelerdir? Önlem alınmadıysa bunun sebebi nedir?8- Iğdır ilinde kaç kişiye temel arama kurtarma eğitimi verilmiştir? Yurttaşların ana dilininKürtçe olmasından dolayı kurtarma faaliyetlerinde bulunacak personele Kürtçe eğitimverilmiş midir?9- Iğdır’da Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının olası bir deprem için yaptığı hazırlıklarnelerdir?10- Iğdır ve ilçelerinde deprem toplanma alanları nerelerdir?11- Olası bir deprem halinde Iğdır ve ilçelerinde çadır ve konteynır başta olmak üzere barınmasorununa yönelik hangi tedbirler alınmıştır?12- Iğdır’da önergenin verildiği tarih itibariyle kaç riskli bina tespit edilmiştir?
-
13- Kayyum atanan belediyelerde jeofizik uygulamaları ve zemin etütleri yasaya göre yapılmaktamıdır? Belediyeleri denetlediniz mi?14- Iğdır ilinde bakanlığınız tarafından depreme karşı önlem almak için ayrılan kaynak nekadardır? Önergenin verildiği tarih itibariyle ne kadar kaynak harcanmıştır?15- Iğdır’da yapı denetimlerinden tarafınıza ulaşmış bir rapor var mıdır?16- Iğdır ili için; mahalle, ilçe, köy ve mezra noktalarından detaylı raporlar hazırlanıp kamuoyuile paylaşılacak mı?17- Yerel Yönetimler ve ilgili kurumlar yüksek sesle talep edilen denetimlere ne zamanbaşlayacaklar? Bu konuda bilgi aktarımı yapılacak mı?18- Iğdır halkına deprem esnasında ve sonrasında neler yapılması gerektiği ile ilgili gereklieğitimler verilecek mi?19- Metsamor Nükleer Santrali'nin olası bir depreme karşı dayanıklılığı konusunda tarafınızdagüncel bir veri, bilgi var mıdır? Kamuoyuyla paylaşılacak mıdır?20- Bu santralin kapatılması için hükümet olarak Rusya, Ermenistan, AB, uluslararası kuruluşlarnezdinde girişimleriniz var mıdır? Var ise bunlar nelerdir ve hangi aşamadadır? Olacak mıdır?
