Son Urartulu: 84 Yaşındaki Mehmet Kuşman'ın Urartuca Mücadelesi

Son Urartulu: 84 Yaşındaki Mehmet Kuşman'ın Urartuca Mücadelesi

Van’ın Gürpınar ilçesinde yer alan tarihi Çavuştepe Kalesi’nin gönüllü bekçisi Mehmet Kuşman, dünya üzerinde Urartuca bilen 12 kişiden biri olarak dikkat çekiyor. 84 yaşındaki Kuşman, 43 yıl süren kadrolu bekçiliğin ardından, son 19 yıldır gönüllü olarak bu kadim dili yaşatmaya çalışıyor. Ancak, kendisinden sonra bu dili öğrenecek ve yaşatacak kimsenin olmaması, Kuşman'ı derin bir üzüntüye sürüklüyor.

Urartu Dönemine Işık Tutan Kale

Çavuştepe Kalesi, M.Ö. 764-734 yılları arasında 2. Sarduri tarafından inşa ettirilmiş ve 'Sardurihinili' adıyla biliniyor. Kale, 1961-1986 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden Prof. Dr. Arif Erzen tarafından yapılan kazılarla gün yüzüne çıkarıldı. Tarihin derinliklerinde kaybolmaya yüz tutmuş Urartu dili, Mehmet Kuşman sayesinde yeniden hayat buldu.

22 Yılda 650 Urartuca Kelime Öğrendi

Mehmet Kuşman, Urartuca’yı öğrenme sürecini anlatarak, Van Kalesi’ndeki kitabeleri deftere yazarak işe başladığını belirtiyor. Bu çalışmalarını İran ve Suriye’deki Urartuca yazıtlarıyla zenginleştiren Kuşman, 22 yıl boyunca ancak 650 kelime öğrenebildiğini söylüyor. Yaptığı çalışmalar sonucunda Urartu alfabesini oluşturan Kuşman, dilin yapısını çözerek kelimeler üretmeye başladı. Emekli olduktan sonra ise taş levhalara Urartuca yazılar yazıp, süs eşyası olarak satarak geçimini sağlıyor.

Urartuca’nın Son Bekçisi

Kuşman, bugüne kadar Urartuca’yı öğrenmek için kimsenin kendisine gelmediğini belirtiyor ve bu durumdan dolayı duyduğu endişeyi dile getiriyor. Sağlığı el verdiği müddetçe bu işi yapmaya devam edeceğini söyleyen Kuşman, "Benden sonra Urartuca lisanı buralarda ölecek" sözleriyle derin bir kaygı taşıyor.

Mehmet Kuşman’ın yıllara yayılan bu özverili çabası, Urartu kültürünü ve dilini geleceğe taşıma mücadelesinin en güzel örneklerinden biri. Ancak, bu değerli bilginin kaybolmaması için yeni nesillerin de bu mirası devralması gerekiyor. Kuşman’ın ömrünü adadığı bu kadim dil, tarihin sessizliğine gömülmeden önce, onu yaşatacak yeni gönüllüler arıyor.